Auteur: admin

De adem is de verbindende kracht in de mens. De adem verbindt het lichaam met de geest. Wanneer het denken onrustig is, wordt de adem oppervlakkig en het lichaam gespannen. Wanneer je de adem rustig en diep maakt, ontspant het lichaam en het denken. Je brengt met de adem bewustzijn in het lichaam. Tijdens de yoga is de adem de dragende kracht. Een inademing geeft kracht om een beweging in te zetten. De uitademing is behulpzaam bij het ontspannen. Je kun de adem overal in het lichaam ervaren, zelfs in je tenen!

Maar je ademt toch met je longen? Dacht ik altijd… Tot ik de yoga opleiding ging doen.

Graag deel ik met je wat ik heb ontdekt over de adem en hoe je dan in je tenen kunt ademen. Te beginnen met wat uitleg over de fysieke kant van de adem, hoe werkt het ademmechanisme eigenlijk? Gevolgd door hoe de adem gezien wordt in de yoga, de subtiele kant van de adem.

Fysieke kant

Je kunt mechanisch gezien op twee manieren ademen; met de buik en met de borst. Wanneer je inademt met de borst gebeurt er het volgende: De spieren in borst, ribben, bovenrug en nek tillen de borstkas op. De ruimte in de borst wordt groter. De longen worden omgeven door het longvlies. Dit bestaat uit een binnen en een buiten blad. Het buitenste is vergroeid met de borstwand en het middenrif en het binnenste met de longen. Tussen deze twee longvliesbladen zit een laagje vocht, waardoor er sprake is van een vacuüm. De bladen kunnen wel over elkaar bewegen, maar niet van elkaar afgetrokken worden. Je kunt dit vergelijken met twee glasplaten met een beetje water ertussen. Wanneer de ruimte in de borst groter wordt, zetten de longen dus uit. Er ontstaat een drukverschil tussen de ruimte in de longen en erbuiten, hierdoor zuigen de longen lucht aan door de luchtpijp. Vaak gebruikten we deze adem als we moeten presteren. Om uit te ademen ontspannen de spieren in borst, ribben, bovenrug en nek. De zwaartekracht zorgt ervoor dat de borstkas weer daalt en de longinhoud verkleind.

Wanneer je ademt met de buik gebeurt het volgende:

Het middenrif bevindt zich onder de longen en het hart en scheidt de borst van de organen in de buik. Dit diafragma (middenrif) – een plaat van spieren – is ook verbonden met het longvlies. Wanneer het middenrif omlaag beweegt, bewegen de longvliezen mee, dus de longen zetten uit en zuigen lucht aan. Doordat het middenrif omlaag beweegt, worden de organen in de buik naar beneden gedrukt, de buikwand ontspant en de buik komt naar voren. Je kunt dit tot diep in het bekken voelen. Waar spieren zijn, is beweging. De natuurlijke stand van het middenrif is een omhoog gerichte koepel, het kost geen energie om het middenrif weer omhoog te laten gaan en uit te ademen.

De adem in de buik is een ontspannen adem. De adem in de borst vraagt meer spierkracht. Soms is zijn het middenrif en de buikspieren te gespannen en is er geen ruimte voor de adem in de buik. Oefeningen als de kat en de (geknielde) hond, kunnen je helpen de buik en het middenrif te ontspannen.

Subtiele kant

Volgens de yogi’s ademen we niet alleen maar lucht in, maar ook levensenergie. Deze energie heet prana. Het is te vergelijken met de chi in de Chinese genees- en vechtkunst. Deze energie wordt door het lichaam vervoerd door subtiele kanalen, genaamd nadi’s. Deze beginnen in de neus en lopen door het hele lichaam. De belangrijkste nadi’s lopen door de wervelkolom. De nadi’s lopen ongeveer gelijk met onze bloed en zenuwbanen, alsof ze deze aansturen met levenskracht. Deze nadi’s heeft iedereen, maar soms stromen ze niet goed door. Door middel van yogaoefeningen kun je deze openen. Bijvoorbeeld de nadi’s in de benen, naar de tenen toe. Wanneer deze open zijn kun je dus tot in je tenen ademen!

De Vayu’s

De adem heeft in de verschillende delen van het lichaam een andere betekenis en functie. De yoga onderscheid vijf verschillende soorten, de vayu’s. Vayu betekent wind.

1. Apana Vayu (Uitdrijvende Wind)

De adem in de onderbuik en het bekken. Deze uitdrijvende adem ondersteund de stoelgang, de menstruatie en de bevalling. Dit door ruimte te creëren, want pas wanneer er ruimte is, kan er druk komen. Deze adem reinigt de energie in het bekken en geeft je een gevoel van stabiliteit en veiligheid. Het verbindt je met je lichaam. De elementen aarde en water zijn verbonden met het bekken en deze vayu. Deze adem is duidelijk te ervaren in de Kindhouding.

2. Samana Vayu (Gelijkmakende Wind)

De adem rondom de maag. In het hele gebied tussen borst en bekken is deze adem aan het werk. Deze gelijkmakende adem ondersteund de spijsvertering. Het maakt het voedsel gelijk aan jou lichaam. Deze adem is heet, hij is verbonden met je innerlijke vuur. Deze kracht heb je altijd bij je om jouw doelen te bereiken. Vanuit dit punt, ook wel zonnevlecht genoemd, verspreid die warmte zich over je hele lichaam. Zo onderhoudt deze adem ook de stroom van vocht door het lichaam. Deze adem is goed te ervaren na de Heldenhouding of de Boog.

3. Prana Vayu (De Wind die Leven geeft)

Dit is de belangrijkste vayu, degene die leven geeft. Deze bevindt zich in de borst, het hart. Deze adem regelt de gaswisseling, het hart, het denken, de zintuigen, de bloedsomloop en de zenuwen. Deze adem geeft een gevoel van verbondenheid doordat het je doet beseffen dat je onderdeel bent van een groter geheel en brengt je in contact met kosmische/goddelijke. Deze vitaliserende adem is te ervaren tijdens de Prana Mudra.

4. Udana Vayu (Opstijgende Wind)

Deze opstijgende adem bevindt zich in het bovenste gedeelte van de borst, de keel en verder omhoog. Dit is een subtiele en meditatieve adem die het intellect en de spraak mogelijk maakt. Deze adem is werkzaam tijdens meditatie, wanneer het lichaam bijna geen energie nodig heeft.

5. Vyana Vayu (Wind die Alle Richtingen op gaat)

Deze adem is verspreid over het hele lichaam en iets daarbuiten. Dit is je energieveld, ook wel aura genoemd. Deze adem ondersteund de andere vayu’s door de voedingstoffen, warmte en prana over het hele lichaam te verspreiden. Deze adem voel je wanneer je het lichaam ervaart als één ademend geheel.

Het eerste wat je doet als je op deze wereld komt, is in ademen, het laatste is uit ademen. De adem is leven, het is een onvoorwaardelijk geschenk. Adem hoef je niet te halen, die is je gegeven.

Lucht

Lucht verbindt alles en iedereen. In het lichaam bevindt het element lucht zich in de borst, rondom het hart. Het bewustzijn dat zich bevindt in het hart overstijgt het ik, de ander staat centraal. Hier is liefde en begint spiritualiteit. Liefde is net als lucht, het kan zacht, stormachtig, warm of verkoelend zijn.

Handen

De handen zijn de werktuigen van het hart, ze geven liefde. De handen kunnen troosten, helen, omarmen, steunen etc. De huid ontvangt de liefde. Masseren, knuffelen, aanraken zijn belangrijke handelingen om je geliefd en verbonden te voelen. Massage en yoga ondersteunen elkaar. Met massage kun je spanning laten oplossen, met yoga onderhoudt je je lichaam en zorg je dat die spanning niet weer terugkeert. Zelf gemasseerd worden is natuurlijk heerlijk, maar een ander masseren geeft ook veel terug, het is super voor de doorbloeding in je handen. Heb je niemand om te masseren? Masseer jezelf! Een voet of handmassage brengt het hele lichaam al tot rust.

Liefde

Liefde heeft iedereen nodig, het geeft het leven zin. Liefde is wat alles verbind, het staat los van materie en tijd. Het gaat zelfs voorbij de dood. Ik houd nog veel van mijn oma, ook al heeft ze haar lichaam al verlaten. Als je beseft dat ieder mens eigenlijk verlangt naar liefde, open je jezelf naar de wereld. Dan voel je je verbonden met iedereen.

Liefde, respect, mededogen. Daar heeft deze wereld veel meer van nodig, denk ik. Onze maatschappij stoelt zich op de vurige energie van het ik, gericht op de hebzucht en geldingsdrang van ons dierlijke bewustzijn. Dat ik, het ego, hebben we wel nodig, om te weten wat we willen en de energie te hebben dat te bereiken. Maar laat het in dienst staan van het hart. Hoe mooi zou het zijn als we met z’n allen die transformatie zouden kunnen maken? Een maatschappij oprichten vanuit het hart?

Maar het dierlijke bewustzijn hoef je niet te ontkennen, dat is ongezond. In mijn blogs over Aarden en Savasana lees je meer over dit bewustzijnsniveau. Een goede basis is een voorwaarde voor het openen van je hart.

Tantra

In de filosofie die ten grondslag ligt aan de yoga, de tantra, is het evenwicht tussen het dierlijke en het hogere bewustzijn van groot belang.

Tantra gaat er van uit dat alles in de wereld met elkaar verbonden is, als een weefsel, een lap stof. En als je ergens aan een draadje trekt, beweegt het hele weefsel mee. Het gaat uit van een dualistische werkelijkheid, bestaande uit tegenovergestelde krachten, die door elkaar aangetrokken worden in hun verlangen naar eenheid. Shiva en Shakti, Yin en Yang, Natuur en Geest.

Het bekken staat in verbinding met de materie, de Natuur. Natuur is alles wat er is, wat er was en nog niet zichtbaar is. Het is Moeder Aarde, Prakriti: “zij die voort doet gaan”. Zij is altijd in beweging. Alles in de natuur is vergankelijk en beperkt, Prakriti zorgt dat het zo lang mogelijk in stand blijft.

Het tegenovergestelde van Natuur is de Geest, dat wat voorbij gaat aan materie. De essentie van alles. De kruin staat in verbinding met de Geest. Het meest essentiële in de mens, de ziel, Purusha in het Sanskrit, te vertalen als: “Heer van de stad”. Het is stil en tijdloos.

Deze twee kunnen niet zonder elkaar. Zonder essentie kan de materie niet bestaan, heeft het geen betekenis. Zonder materie kan de essentie niet bestaan, kan het zich niet uitdrukken. De geest verlangt ernaar materie te worden en de materie om geest te worden. Deze stroom brengt de schepping voort. Dit is liefde, dit zie ik als God (onzijdig).

De weg van het midden

Die stroom van materie naar geest, en van geest naar materie komt samen in de mens. Het stroomt van het bekken naar de kruin, en van de kruin naar het bekken. In het midden bevindt zich het hart. Deze stroom, het goddelijke, is mens geworden. Ieder mens is een aspect van God(onzijdig), elk gezicht het gezicht van de God(onzijdig). Hoe kun je dan discrimineren? Hoe kun je dan mensen onderdrukken? Hoe kun je iemands leven nemen?

Het huidige systeem maakt de weg vrij voor hebzucht, omdat het gericht is op alleen het hogere, vooruitgang, God(man), verlichting, de Geestelijke kant van de werkelijkheid. We zijn het contact met de andere kant, de materie, voedsel, seksualiteit, het vrouwelijke, de Natuur grotendeels verloren. De wereld is in strijd, er is oorlog, honger, de natuur gaat eraan. Dit kan alleen tegen worden gegaan wanneer we in actie komen en elkaar helpen, door te leven vanuit ons hart.

Begin bij je zelf.

Wees de verandering die je wilt zien in de wereld (-Gandhi).

Bronnen:

Saswitha Opleiding

Vamachara – Benjamin Adamah

Dit is mijn huidige visie op het leven, mijn interpretatie van de Tantra. Dit kan veranderen en ik heb groots respect voor elk andere visie en interpretatie.

We hebben het fundament gelegd, door te aarden. We hebben een stevig en veilig huis gebouwd. En dan willen we het graag een beetje leuker maken. Kleurtje op de muur, leuke gordijnen, wat gezellige prulletjes. We hebben voedsel, maar we willen nu ook wel wat lekkers eten. En na het huisje en het boompje, komt het beestje. We zijn veilig, nu zorgen we dat ook de soort kan overleven, we gaan voortplanten. Na de basis, komt het versieren. En dit past bij het element water.

Water stroomt en vloeit, het kan speels, kalm of woest zijn. Water (speeksel) zorgt ervoor dat we kunnen proeven en genieten. Dit element huist, net als aarde, in het bekken. Het heet niet voor niets ‘bekken’. Van bovenaf gezien is het bekken een kom. Daarin liggen de blaas en de geslachtsorganen. Water beweegt. De overgang van het heiligbeen naar de lendenwervels is ook de plek waar de wervelkolom gaat bewegen.

Symbolen

Zoals het vierkant symbool is voor het element aarde. Stevig, stabiel, onbeweeglijk. Is het symbool voor water een cirkel. Wanneer je een steen in het water gooit, ontstaan er cirkels. De cirkel, of bol, rolt, beweegt en nodigt uit tot spel, net als water. Geef kinderen een bal of water, of allebei, nog leuker, en ze hebben de grootste lol (niet alleen kinderen trouwens, halen ze ook niet het kind in je weer naar boven?).

Een ander symbool voor water is de maan. De maan beïnvloed het water in de oceanen, het zorgt voor het getij van eb en vloed. De maan is omgeven door veel mythen. De maanstanden zouden invloed op ons hebben. Ik denk dat dat zo is, maar niet meer in Nederland. De nacht is hier zo vervuild met kunstlicht, dat we niet meer merken welke maanstand het is. We zijn niet meer op een natuurlijke manier verbonden de maan. Misschien dat daarom zoveel vrouwen last hebben van een onregelmatige menstruatiecyclus?

Zomerregens en kolkende oceanen

Water is leuk, maar ook spannend. Wat bevind er zich onder het wateroppervlak? Je fantasie is een gedachtenstroom wild als een rivier in de bergen. Welke monsters komen er allemaal in je op? Water leert ons kijken naar onze angsten. Onderzoek je angst. Is het fantasie? Yogahoudingen vragen overgave, durf je je over te geven?

Als je water niet beteugelt, overstroomd het. De energie in het bekken is soms zoet, als zachte zomerregen, en soms krachtig, als een kolkende oceaan. Seksualiteit, genot, angst, bescherming, agressie. Dierlijke krachten die in ons zitten. Maar je moet ze niet ontkennen of opsluiten. Want dan zullen ze je vroeg of laat verdrinken. Met een oefening als de Brug (Setu Bandhasana) kan je die dierlijke energie verbinden met je hart, en zo beteugelen met liefde.

Het is herfst. De tijd om te oogsten en van het afsterven van de natuur. Wat heb jij geoogst deze zomer? Waar ben je dankbaar voor? Het is fijn om daar even bij stil te staan, wat het leven je dit jaar heeft gegeven. Dankbaarheid maakt het hart lichter.

In het bos is het nu prachtig. De bladeren kleuren, vallen af, de bomen sterven een schijndood. De bladeren zijn een beschermende laag voor de grond in de winter. Waar ze verrotten en door talloze wezens worden getransformeerd in voedsel voor de boom, zodat hij volgend jaar weer tot leven kan komen in de lente. Je ziet overal paddenstoelen, ook lid van de opruimende wezens. Dode bomen vormen voor hen een rijke voedselbodem. Op deze manier wordt energie doorgegeven, in de natuur is de dood een bron van leven.

Rad van Wedergeboorte

Dit proces in de natuur is te vergelijken met het concept van reïncarnatie. Het lichaam, de materie, sterft af, de ziel blijft en wordt opnieuw geboren in een nieuw lichaam. De yoga is ooit ontwikkelt om dit rad van wedergeboorte te ontstijgen. De yogi asceet beoefent yogahoudingen en ademoefeningen om zich voor te bereiden op meditatie. In een staat van meditatie kan hij verlicht raken. Wanneer hij sterft zal zijn ziel niet opnieuw worden geboren in een lichaam, maar één worden met de Bron, de Kosmos, God, de Godin, hoe je het ook wilt noemen. Wat denk jij dat er gebeurt als je sterft?

Adem

Zonder dood, geen leven. Zonder duister, geen licht. Zonder uitademing, geen inademing. Ademen is leven. Elke inademing is nieuwe verse levensenergie. Elke uitademing is sterven, je laat los wat je niet meer nodig hebt. Voor de meeste mensen is inademen aantrekkelijker dan uitademen. Velen ademen niet volledig uit. Hier schuilt een onbewuste angst voor de dood achter. Door te weinig uit te ademen kan de zuurstof/koolstofdioxide verhouding in de longen uit balans raken en ga je hyperventileren. Je hebt dan te veel zuurstof ingenomen. Het is belangrijk om goed uit te ademen, want wat helemaal leeg is, kan ook weer helemaal vol stromen.

Śavasana

In de yoga oefen je elke les het sterven; je overgeven aan een diepe ontspanning, de materie los laten. Dit in Śavasana (Shavasana), de lange ontspanning liggend op de rug aan het einde van de les. “Śav” wordt vertaald als “lijk” (“asana” = houding) en heeft dezelfde wortel als Śiva (Shiva), de god van vernietiging en creatie (wedergeboorte). Door de materie los te laten, te sterven, komt het subtiele tevoorschijn. Je kunt je geest, jezelf, ervaren in deze houding. Door niets te doen, kan er ook iets nieuws tevoorschijn komen, inspiratie of inzicht misschien. Wanneer je inspiratie zoekt, is het goed om gewoon helemaal niks te doen, dan komt het vanzelf. Daarnaast verwerk je in deze houding de oefeningen die je ervoor hebt gedaan, je maakt ze je eigen. Net als dat je na studeren het best kunt gaan slapen. Dan verwerken het lichaam en de geest de informatie en kun je die beter onthouden.

Śavasana wordt de moeilijkste houding genoemd. Wat is er zo moeilijk aan op je rug liggen? Zou je kunnen denken. Maar volledig ontspannen kunnen er maar weinigen, loslaten is best eng. Spanning en blokkades in het lichaam en het denken, zijn opgeworpen om jou te beschermen, die laat je niet zomaar los. Hier ligt ook de angst voor het onbekende, de dood.

Kali

Vroeger was de dood veel meer aanwezig in ons leven. Men werd veel minder oud, er werd gevochten tussen clans, kindersterfte was hoog en men slachtte zijn eigen vee. We leven nu in zo’n klinische maatschappij dat weinig mensen de dood hebben gezien. Schedels, bloed en ingewanden, zien we vaak alleen in horrorfilms. Maar dit zijn ook de attributen van sommige Hindoe goden, bijvoorbeeld Kali. Ze draagt een ketting van mensenschedels, houdt een afgehakt hoofd vast en is helemaal zwart van de lijkenas. Deze doodsgodin is niet een of andere demon. Ze laat juist zien dat de dood hoort bij het leven. Ze is de belichaming van de materie, de natuur, dat wat de schepping voort doet gaan en daar is de dood onderdeel van.

De dood van het ego

Wanneer je kunt accepteren, omarmen zelfs, dat je sterft, geef je je over aan het leven. Je laat als het ware je ego sterven. Dit is onderdeel van veel mystieke tradities en vergelijkbaar met de sjamanistische dood. Door het besef dat jouw ‘ik’ niet eeuwig is, lijken sommige dingen helemaal niet meer relevant. Waarom zou je je schamen voor je stem, als je het fijn vindt om te zingen? Waarom zou je de laatste mode volgen, als je je liever anders kleed? Waarom zou je niet dansen, als je leuke muziek hoort? Sommige dingen worden juist belangrijker. Wat zijn je dromen? Wat zou je graag willen betekenen voor je medemens? Wat laat jij achter op deze Aarde?

Stel dat dit je laatste herfst is. Wat zou je nodig hebben om vredig los te kunnen laten?

Bronnen:

Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte

Handboek voor sensitief leven door het jaar heen, Barbara Driessen

Het bekken is een duister gebied. Omgeven door taboes en schaamte. We hebben het niet graag over wat er gebeurt onder de gordel. Toch is dat in de yoga het belangrijkste deel van het lichaam. Dit is namelijk de basis, het fundament waar al het andere op rust.

Anatomie

Het bekken bestaat uit het heiligbeen plus het staartbeen aan de achterkant en twee heupbeenderen, die te verdelen zijn in de darmbeenderen bovenop, zitbotjes onderop en het schaambeen aan de voorkant.

De bekkenbodem is een groep spieren onderin het bekken. Als een soort hangmat verbinden ze het staartbeen, de zitbotjes en het schaambeen. Ze ondersteunen zo alle bovenliggende organen, zoals de darmen, blaas en baarmoeder. De oppervlakkige spieren vormen een lemniscaat (bulbo cavernosus) en een driehoek (transversus perineum), daaronder loopt een grote waaiervormige spier, de levator ani. Dit is de grootste en belangrijkste spier voor het dragen van de organen en het liften van de bekkenbodem. De levator ani is evolutionair gezien onze staart . Het kruispunt van deze spieren noemen we het perineum, het punt tussen anus en geslacht. Men noemt de bekkenbodem ook wel een diafragma. Het middenrif en de mondbodem zijn ook diafragma’s.

Deze diafragma’s reageren op elkaar, dit kun je voelen. Wanneer je gaapt of de tong tegen je gehemelte duwt, beweegt de bekkenbodem mee. Probeer maar eens!

Mula bandha

Deze diafragma’s gebruikt men in de yoga bij bepaalde oefeningen, genaamd Bandha’s, dit kan vertaald worden als “verbinding/slot”. Het aanspannen van de bekkenbodem heet mula (“wortel”) bandha. Hierbij trek je de bekkenbodem in. Focus hierbij op het perineum, span niet alle bekkenbodemspieren krampachtig aan, het is een subtiele beweging.
Volgens de yogi’s creëer je zo een slot dat energie binnen houd. Ik gebruikt het vaak in ademoefeningen. Doe je dit aan het eind van je uitademing, dan verdiept het je volgende inademing. Wanneer je de bekkenbodem ontspant, ontspant het middenrif mee en wordt de adem in de buik dieper.

Basis

Het bekken is de basis van de wervelkolom. De hele wervelkolom rust op het staartbeen en aan het staartbeen zit de bekkenbodem. Wanneer de bekkenbodem te strak of scheef is, werkt dat door in de hele wervelkolom! De spieren trekken het staartbeen scheef, dat werkt door naar het heiligbeen en de hele wervelkolom, dit kan bijvoorbeeld nekklachten veroorzaken. Daardoor ga je mogelijk je hoofd scheef houden, wat weer de mondbodem beïnvloedt, wat weer de bekkenbodem beïnvloedt! Het lichaam bestaat niet uit losse onderdelen, het is één geheel.

Gezonde tonus

De bekkenbodem is een belangrijke factor in ons dagelijks leven. Een gezond lichaam ontlast elke dag. Aan je ontlasting kun je zien (ja, yogi’s kijken achterom, een platspoeltoilet is een must) of hetgeen je hebt gegeten, goed door jouw lichaam is opgenomen. Komt er evenveel uit als dat er in ging? Is de kleur licht, de textuur niet te hard en niet te zacht, de geur niet te sterk? Men noemt de darm ook wel de wortel van het lichaam, daar worden voedingstoffen opgenomen door het lichaam. De endeldarm en anus heet in India liefkozend de slurf van de god Ganesha. Verzorg je darmen dus goed! Tijdens het poepen is het van belang dat de bekkenbodem ontspant. Gebruik hiervoor de buikadem, in plaats van te persen. Er is ruimte nodig, niet alleen druk, dan komt het vanzelf. Wanneer de bekkenbodem te gespannen is, kan dit problemen geven zoals aambeien. Maar wanneer de bekkenbodem te slap is, geeft dit ook ongemakken, incontinentie bijvoorbeeld.
Over urine gesproken, verzorg ook de blaas goed. Drink genoeg water. Vooral na de yoga, door de oefeningen komen er veel afvalstoffen vrij, die afgevoerd moeten worden.
Gezonde urine is licht van kleur met een geringe geur, maar niet zo neutraal als water.

Een juiste tonus van de bekkenbodem is dus van belang. Er zijn yogaoefeningen om de bekkenbodem te versterken (de brug, mula bandha, vlinder, liggende ruit) en oefeningen om de bekkenbodem te kunnen ontspannen (kat, kind, hurkzit, vooroverbuiging). Oefen ze allebei voor een juiste tonus. Tijdens sommige oefeningen kan er wat lucht vrij komen, laat die windjes maar gewoon waaien tijdens yoga! Het ophouden zorgt alleen maar voor spanning. In de bekkenbodem, de darmen én in je gedachten. Het zijn afvalstoffen die je lichaam niet meer nodig heeft, laat ze los, samen met die beperkende sociale conditioneringen!

Betekenis

Tot zover de fysieke kant van het bekken. In de yoga is het lichaam meer dan een ingenieus werkende machine. In het lichaam huist een bewustzijn, elk deel van het lichaam heeft zijn betekenis. In de yoga wordt het bekken gezien als de basis van het lichaam. Zittend op de zitbotjes, ben je verbonden met de aarde. Wanneer je het bekken kunt ontspannen, kom je dieper te zitten. Wanneer je de adem toelaat in de buik en het bekken, kom je dichter bij jezelf. Er zijn plekken waar je graag zit, waar je je thuis voelt en plekken waar dat niet zo is. Het bekken staat in verbinding met ons instinct, het overleven; een veilige plek vinden om te wonen, weten wat gezond voedsel is (voor jou, dit verschilt per persoon), de kracht om jezelf te kunnen beschermen. Het bekken is het fundament. Wanneer het fundament niet stabiel is, zal dat, wat je erbovenop bouwt, op een zeker moment instorten. Vaak compenseren we een instabiele basis met het ego, doorzettingsvermogen en wilskracht, maar dat is niet wie je werkelijk bent.

Een goede basis is belangrijk.
Wanneer je je thuis voelt in het bekken, voel je je thuis in jezelf.
Daar kun je altijd op terug vallen.
Dat zorgt voor een veilig gevoel, rust en ontspanning.

Met beide benen op de grond staan. Dat doen Nederlanders vanzelfsprekend, zou je denken. De nuchtere Hollander laat zich niet van de wijs brengen. Maar is dit geaard?

We hebben zoveel aan ons hoofd. We lopen de hele dag te denken als een kudde zwevende hoofden rond. Zonder ons misschien bewust te zijn van wat ons lichaam ons te vertellen heeft. Wanneer we het over intelligentie hebben, hebben we het vaak over het denkvermogen. Maar we zijn meer dan ons hoofd. En niet alleen het hoofd weet wat het beste voor ons is.

Misschien herken je het volgende: tijdens mijn studie werd ik altijd ziek wanneer het vakantie was. De hele tijd was ik druk bezig, vooral met mijn hoofd, en ik rende zo mezelf voorbij. Mijn lichaam gaf aan: ho stop, even een pas op de plaats! Het eiste van me dat ik rust nam. Dat had ik nodig, ook al wist ik het nog niet.

Het is belangrijk om je af en toe te ‘aarden’. Maar wat is dat? Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Er zijn oefeningen waarbij je je voorstelt dat er wortels uit jouw lichaam groeien, de grond in. Dit visualiseren is een manier, een denkgerichte manier, om je te concentreren op de grond en het nu. Maar ik vind zelf een meer lichamelijke benadering fijn.

Het lichaam is materie, en dat is waar je je tijdens het aarden op wilt richten. Dus doe ik graag yogahoudingen waarin ik me totaal kan overgeven aan de zwaartekracht. Waarin ik mijn lichaam volledig kan ontspannen, want dat is je overgeven aan de zwaartekracht, de aarde.

De oefeningen verbinden mij met mijn lichaam, hoe het is op dat moment. Ik wordt me bewust van waar ik nu ben, letterlijk van de grond onder mij, maar ook van waar ik ben in mijn leven. Ik ervaar de steun van de aarde. En kan daarin ontspannen, zonder oordeel, mezelf zijn. Ik geef me over aan de zwaartekracht en hoef even niet te vechten. Mijn adem kan ruim stromen. Uitademend laat ik nog dieper los. En dan verteld mijn lichaam me wat ik nodig heb. Misschien voel ik spanning, ik adem er naar toe en kijk of er ruimte kan ontstaan. Soms kan ik dan wat verder en voel ik de oorsprong van de spanning. Soms voel ik heel veel onrust. Soms voelt het als een omhelzing. Soms voel ik dat ik beter uit de houding kan komen. Soms voel ik welke houding ik graag erna wil doen. Soms krijg ik een goed idee. Soms ervaar ik stilte. Soms ervaar ik dat er meer is achter die stilte. Soms komt er een emotie los. Ook dat mag er dan zijn, de aarde oordeelt niet.

Dat is voor mij geaard zijn. Ontspannen, je lichaam bewonend, bewust van het moment, jezelf zijn.

Sorry voor de troep, sorry voor mijn stomme grap, sorry dat ik te laat ben. Sorry, sorry, sorry. Ik zeg te vaak sorry, en dat wilde ik nu ook doen: ‘sorry dat ik zo lang niets van me heb laten horen’.

Misschien herkenbaar voor sommigen.

Mijn yogadocent Diana, had het hier laatst over in de les. Iemand kwam te laat en zei natuurlijk “sorry”. “Nee, geen sorry”, zei ze, “er was vast iets dat op het laatste moment belangrijker was, dat heeft iedereen wel eens. Je doet je best. Bewaar je sorry maar voor een keer dat een excuus echt op zijn plaats is.”

Eigenlijk toont het dat je zelf niet tevreden ben over wat je hebt gedaan. Het heeft alles te maken met tevreden zijn met wat er is, samtosha.

Samtosha is een van de niyama’s van het achtvoudige pad van Patanjali. Dit pad vormt de leidraad voor het beoefenen van yoga. Deze tekst is opgetekend rond het begin van onze jaartelling, maar is waarschijnlijk al veel ouder. In het oude India werd spirituele en filosofische kennis volgens de traditie mondeling overgeleverd.

De acht ledematen van dit pad van Patanjali zijn:

1. Yama, richtlijnen over hoe om te gaan met de buitenwereld.

• Ahimsa, niet beschadigen
• Satya, niet liegen (liefde voor waarheid)
• Asteya, niet stelen
• Brahmacarya, verkeren met de ander alsof deze goddelijk is.
• Aparigraha, niet hebzuchtig zijn

2. Niyama, richtlijnen over hoe om te gaan met jezelf

• Sauca, schoon zijn
• Samtosha, tevreden zijn
• Tapas, discipline
• Svadhyaya, zelfonderzoek
• Isvarapranidhana, erken dat er iets is dat groter is dan jij en ga jezelf niet beter voelen dan anderen

2. Asana, de oefening van het lichaam om uiteindelijk stabiel en ontspannen stil te kunnen zitten.
3. Pranayama, beheersing van je adem als een instrument. De adem is de verbinding tussen lichaam en geest.
4. Pratyahara, beheersing van de zintuigen. De zintuigen beheersen ons vaak, ze roepen verlangens op, trekken je naar buiten. Beheers ze met liefde, verbindt je niet met impulsen, laat zijn voor wat is en keer je aandacht naar binnen.
5. Dharana, concentratie
6. Dyana, meditatie
7. Samadhi, eenwording

Via elke tak van dit pad kun je het gaan bewandelen, je hoeft niet per sé bij nummer 1 te beginnen. De meesten zijn binnengekomen via punt 3, asana. Bij Nederlandse yoga ligt de nadruk het meest op de lichamelijke oefeningen. Maar vanzelf groeien de andere aspecten mee. Je wordt je meer bewust van je adem, het denken, je gedrag. Je oefent in de houding mild zijn voor jezelf (ahimsa), tevredenheid (samtosha) en concentratie (dharana). Je merkt verschillen op in je lichaam en lost ze door regelmatig oefenen (tapas) op, dan voel je je compleet, je voelt je één (samadhi).

Samtosha is iets wat je elke dag kunt oefenen. Op de mat oefen je tevreden te zijn met jouw lichaam en hoe ver jij bent in de houding. Je hoeft niet te presteren. Door tevreden te zijn, ben je in het moment, en ontstaat er ruimte, ruimte voor ontspanning. Het is zoals het is, en dat is goed. Laat dit het uitgangspunt zijn van je yogabeoefening.

In onze prestatiemaatschappij oefenen we juist ontevredenheid, we noemen dit ambitie. Dit zorgt voor stress en jaloezie. Oefen dus ook naast de mat tevredenheid. Dat is niet makkelijk, voor mij is dit een dagelijkse oefening. Door te accepteren wat er is ontstaat rust. Relativeer en zie dat er ook lichtpuntjes zijn.

Soms is het leven moeilijk, zit alles tegen. Er is pijn, verdriet, lijden. Je kunt dan stil gaan staan, jezelf verstoppen en zwelgen in zelfmedelijden. Maar dat brengt je niet verder.

Zet gewoon die ene voet voor de ander, go with the flow. Hoe heftig die stroom ook is. Uiteindelijk komt alles goed. Is het niet goed? Dan is het nog niet het einde.

Ik weet dat ik de afgelopen tijd mijn energie nodig had voor andere dingen en niet wist waar ik over moest schrijven. Soms heb je tijd en inspiratie, soms niet. Dan is dat zo, en dat is oké. Ik doe mijn best, net als jij.